Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев жорий йилнинг 16-март куни Давлат солиқ қўмитасига ташрифи давомида соҳани такомиллаштириш, хусусан солиқ тизимини рақамлаштириш, солиқ тўловчиларга хизмат кўрсатиш сифати ва кўламини ошириш, шунингдек, “Солиқчи - кўмакчи” тамойили асосида тадбиркорлар билан бевосита мулоқотга киришиб, уларнинг муаммоларини ўрганиш ва солиқ қонунчилигидаги ўзгаришларни тушунтириш юзасидан бир қатор топшириқлар берганди. 

  Мазкур топшириқларнинг ижросини таъминлаш, тадбиркорларни солиқ соҳасидаги ўзгариш ва янгиликлар билан таништириш мақсадида 25-март куни Давлат солиқ қўмитаси раҳбарияти бошчилигида Урганч шаҳрида тадбиркорлар билан учрашувлар ўтказилди. 

  Шунингдек, 2022 йилнинг I чораги давомида вилоят давлат солиқ бошқармаси мутахассислари томонидан вилоятнинг барча шаҳар ва туманларида жами 40 маротаба тадбиркорлар билан бевосита мулоқотлар ўтказилиб, қарийб 6000 та тадбиркорлик субъектларига солиқ қонунчилигига киритилган ўзгартиш ва қўшимчалар, янгиликлар, автоматлаштирилган ахборот тизимлари ҳақида батафсил маълумотлар берилди.  

 Шу ўринда айтиб ўтиш керакки, бугунги кунда Хоразм вилоятида 38 мингга яқин тадбиркорлик субъектлари фаолият юритади шундан 5163 таси Урганч шаҳримизга тўғри кедмоқда . Йил бошидан буён “Солиқчи-кўмакчи” тамойили асосида Урагнч шаҳримиздаги 2160 та корхонанинг 4160 та муаммолари ўрганилиб, мазкур муаммоларнинг 3816 дан ортиғи бевосита солиқ ходимлари кўмагида ҳал этилди. 

 Урагнч шаҳар давлат солиқ хизмати органлари ходимлари томонидан тадбиркорлик субъектлари билан олиб борилган тушунтириш ишлари натижасида 183 та корхонадаги 660 нафар норасмий ишловчи фуқаролар фаолияти қонунийлаштирилиб, уларнинг ижтимоий ҳимояси таъминланди. 

  Агар соҳалар кесимида кўриб чиқадиган бўлсак, савдо ва умумий овқатланиш корхоналарида 462 нафар, ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш корхоналарида 132 нафар, қурилиш корхоналарида 66 нафар ва бюджетга 79,2 миллион сўм қўшимча маблағ йўналтирилди.

 Айтиш керакки, кейинги йилларда мамлакатимизда аҳоли ва бизнес учун қулайликларни ошириш, солиқ муносабатларида инсон омилини камайтириш мақсадида солиқ маъмуриятчилиги тубдан ислоҳ қилинмоқда. Хусусан, 2020 йилда янги Солиқ кодекси қабул қилинди. Солиқ турлари                  13 тадан 9 тага камайтирилди. Мулк солиғи эса  5 фоиздан 1,5 фоизга тушди. Қўшилган қиймат солиғи 20 фоиздан 15 фоизга пасайтирилди. Натижада, хоразмлик тадбиркорларнинг ҳам ислоҳотларга ишончи ортиб, солиқ тушумлари вилоятда 1,4 баравар кўпайган бўлса, қўшилган қиймат солиғи тўловчилар сони 4 мингдан 7,8 мингтага етди. Яна бир аҳамиятли жиҳати, бошқа солиқ турларидан ортиқча тўлов суммасини қайтариш юзасидан                  65 корхонада 347,5 миллион сўм пул маблағлари корхоналарнинг ҳисоб рақамларига қайтарилди.

 2022 йилнинг I чораги давомида Урганч шаҳримизда солиқ тўловчилари томонидан 81 миллиард 85.6 миллион сўм миқдорида солиқлар тўланиб, белгиланган прогноз режаси 6.5 миллиард сўм ортиғи билан бажарилди. Бюджетга йўналтирилган маблағларнинг асосий қисми 56.4 миллиард сўми, яъни 86,3 фоизи юридик шахслар, 24.6 миллиард сўми ёки 13,7 фоизи эса жисмоний шахслар ҳиссасига тўғри келди.

 Солиқ турлари бўйича таҳлил этадиган бўлсак, тушумнинг,  47.7 миллиард сўм ёки 56,6 фоизини жисмоний шахслар даромад солиғи, 2.5 миллиард сўм ёки 10,0 фоизини жисмоний шахсларнинг ер ва мол-мулк солиғи ҳамда қолган 31,6 миллиард сўм ёки 33,4 фоизини эса бошқа солиқлар ва йиғимлар ташкил этди.

  Ҳурматли тадбиркорлар энди харид суммасидан 1 фоизли кешбэк олиш, “Солиқ ҳамкор” тизимларининг жорий этилишига ҳам тўхталиб ўтадиган бўлсам — бу тизим мижозларни жалб қилишга қаратилган махсус бонус дастурларининг бир тури бўлиб, солиқ тизимида самарали қўлланиб келиняпти. 

 Тўғриси, солиқчилар яқин пайтгача фақат солиқ йиғиш билан шуғулланиб келган. Президентимизнинг 2021 йил 4 октябрдаги қарорига асосан, чакана савдо ва хизмат кўрсатиш соҳасида назорат-касса техникасидан фойдаланишни такомиллаштириш ҳамда яширин иқтисодиёт ҳажмини қисқартириш мақсадида харид суммасидан 1 фоиз миқдорда кешбэк қайтариш механизми жорий этилди. Агар чек 100 минг сўмга урилган бўлса, 1000 сўм фуқаронинг ҳамёнига тушади. Яъни, 1 фоизи қайтарилади.

 Бугунги кунда вилоятимизда 3907 тадбиркорлик субъектлари томонидан 4060 та онлайн-НКМ ва виртуал касса давлат солиқ хизмати органларидан рўйхатдан ўтказилган. Улардан 2,8 триллион сўмлик 14,3 миллионта чек онлайн равишда маълумотлар базамизга келиб тушган.

 Маълумки, ҳар бир тадбиркорлик нуқтаси маҳсулот сотса QR коди бўлган фискал чек бериши шарт. Агар улар бундай чекни бермаса ёки пластик картада савдо қилишни истамаса, харидор дўконда тортишиб ўтирмай, бу ҳақда “Солиқ ҳамкор” тизими орқали хабар бериши мумкин. Албатта, бунда мурожаат қанчалик асосли эканлиги жиддий текширилади. Қоидабузарлик ҳолатлари тасдиқланган тақдирда мурожаатчи — солиқ ҳамкор орқали ундирилган жарима суммасининг 20 фоизи миқдорида рағбатлантирилади.

 Жорий йилнинг I чораги мобайнида “Солиқ ҳамкор” дастури орқали Хоразм вилоятида фаолият юритаётган тадбиркорлик субъектлари билан боғлиқ солиқ ҳуқуқбузарликлари тўғрисида жами 315 та мурожаат келиб тушган бўлиб, шундан 72 та мурожаат турли хил сабабларга кўра рад қилинган. Уларнинг 215 тасида сайёр солиқ текширувлари ўтказилиб, савдо қоидалари бузилаётганлиги тасдиқланди. Бугунги кунга қадар мурожаатлари ўз тасдиғини топган 77 нафар фуқароларнинг банк пластик картасига 57,5 миллион сўм маблағ ўтказиб берилди.

 “Солиқ ҳамкор” дастури орқали келиб тушаётган мурожаатлар дастлаб солиқ ходимлари томонидан яхшилаб ўрганиб чиқилади агарда рад қилиш учун асос бўлсагина рад қилинади.

 Ўрганиш жараёнида мурожаатда қайд этилган ҳолат исботланган тақдирдагина ушбу ҳолат юзасидан қонунчилик доирасида чоралар кўрилиши мумкин. Мурожаат исботланмаса, ҳеч қандай чора кўрилмайди. 

 Давлат солиқ идоралари томонидан асоссиз тадбиркорлик фаолиятига аралашиш, ноқонуний текшириш ўтказилишига йўл қўйилмайди.

 Ўтган 3 ой мобайнида 55 та корхоналарга 0,45 млрд.сўм ер солиғи, 62 та корхонага 0,5 млрд.сўм мол-мулк солиғи, 711 та корхонага 0,25 млрд.сўм ижтимоий солиқ, 156 та корхонага 0,35 млрд.сўм айланмадан олинадиган солиғидан имтиёзлар қўлланилди.

   Ҳурматли тадбиркорлар! 

   Хоразм вилояти давлат солиқ хизмати органлари ходимлари солиқ соҳасига оид барча саволларингизга жавоб бериш, билмаганларингизни ўргатиш ва “Солиқчи - кўмакчи” тамойили асосида сизга яқиндан ёрдам беришга доимо тайёрдирлар.